MEMELILER

çαηαк · Ağu 15, 2007, 12:53 ÖÖ

MEMELILER

(MAMMALIA)

Yavrularini süt salgilayan gögüs bezleriyle beslediklerinden bu hayvanlara Mammalia adi verilmistir. Bu hayvanlar Jura'da memeli benzeri sürüngenlerden (Synapsida alt sinifinin Therapsida takimindan) ayri bir dal seklinde meydana gelmislerdir. Bu gruptaki hayvanlarin temel özelliklerinden birisi de tümünün vücudunda az yada çok sayida kilin bulunmasidir. Bir çogu gece faaliyet gösterdiginden (nokturnal) bunlari görmek ve saptamak hemen hemen olanaksizdir.

KARAKTERISTIK ÖZELLIKLERI

<peork>!--[if !supportLists]-->1. <peork>!--[endif]-->Vücutlari genel olarak belirli zaman araliklarinda dökülen killarla kaplidir. Derilerinde ter, yag, koku ve süt bezleri gibi çesitli salgi bezleri bulunur. Bazi memelilerin vücut ve kuyruk kisimlarinda sürüngenlerinkine benzeyen pullar vardir.

<peork>!--[if !supportLists]-->2. <peork>!--[endif]-->Balinalar (Cetacea) ve Deniz inekleri (Sirenia) gibi deniz memelileri disinda kalanlarda dört üye vardir. Bu deniz memelilerinde arka üyeler kaybolmustur. Herbir üyede 5 veya daha az sayida parmak bulunur. Gerek üyeler ve gerekse parmaklar çesitli yasam biçimlerine göre, örnegin, yürümek, kosmak, tirmanmak, yüzmek, uçmak ve kaçmak gibi görevleri yerine getirecek sekiller kazanmislardir. Parmak uçlarinda boynuz yapisinda tirnak ve toynaklar, parmak altlarinda ise etli yastiklar mevcuttur.

<peork>!--[if !supportLists]-->3. <peork>!--[endif]-->Iskelet iyi bir sekilde kemiklesmistir. Kafataslarinda 2 oksipital kondil, boyunlarinda 7 tane omur bulunur. Kuyruklari uzun ve hareketlidir.

<peork>!--[if !supportLists]-->4. <peork>!--[endif]-->Her iki çenede de mevcut olan dislerin kök kisimlari çukurluklar içerisine gömülüdür. Disler beslenme durumlarina göre çesitli sekiller gösterir. Bazilarinda disler bulunmaz. Dilleri çogunlukla hareketlidir. Gözlerinde hareketli göz kapaklari, kulaklarinda etli bir dis kulak kismi bulunur.

<peork>!--[if !supportLists]-->5. <peork>!--[endif]-->Kalpleri 2 kulakçik ve 2 karincik olmak üzere 4 odaciklidir. Kuslarin tersine bunlarda yalniz sol aort kökü bulunmaktadir. alyuvarlari yuvarlak ve çekirdeksizdir.

<peork>!--[if !supportLists]-->6. <peork>!--[endif]-->Solunumlari yalniz akcigerlerle olur. Larinkste ses çikarmaya yarayan ses telleri bulunur. Kalp ve akcigerlerin yer aldigi gögüs boslugunu karin boslugundan ayiran ve diyafram adi verilen kasli bir bölme vardir. Böyle bir yapi memeliler disinda hiç bir hayvan grubunda görülmez (kuslardaki bölme kasli degildir).

<peork>!--[if !supportLists]-->7. <peork>!--[endif]-->Vücut sicakligi sabittir ve çevre kosularina bagli olarak degisiklik göstermez (Homoiothermus). Vücut sicakligi metabolizma sonucunda saglanir (endeterm). Vücut üzerinde bir kil örtüsünün varligi, deri altinda vücudu saran bir yag tabakasinin bulunmasi ve kirli kan ile temiz kan dolasiminin birbirlerinden tümüyle ayrilmis olmasi, vücut sicakliginin degismezligini saglayan özelliklerinden bazilaridir.

<peork>!--[if !supportLists]-->8. <peork>!--[endif]-->Sidik keseleri vardir ve bosaltim maddesi sivi haldedir.

<peork>!--[if !supportLists]-->9. <peork>!--[endif]-->Beyinleri gelismis, cerebrum ve cerebellum kisimlari oldukça büyüktür. Beyinden 12 çift sinir çikar.

<peork>!--[if !supportLists]-->10. <peork>!--[endif]-->Erkeklerinde bir kopulasyon organi (penis) mevcuttur. Testisleri genellikle karin boslugu disinda yer alan ve scrotum adi verilen torbalar içerisinde bulunur. Yumurtalari küçük ve kabuksuzdur. Yumurtanin gelismesi yumurta kanali (ovidukt)'nin degismesiyle meydana gelen döl yataginda (uterus) tamamlanir. Amnion, korion ve allantois gibi embriyonik zarlar mevcuttur. Genellikle embriyoyu uterusa baglayarak onun beslenmesini ve solunumunu saglayan bir plasenta bulunmaktadir. yavrular dogumdan sonra disi hayvanin süt bezlerinden salgilanan süt ile beslenir.

Memeliler sürüngenlerden meydana gelmis olmalarina karsin onlardan bir çok yapisal farkliliklar gösterirler. Bu farkliliklarin en önemlileri sunlardir:

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde vücut örtüsü olarak pullar yerine killar bulunur. Yalniz bazi memelilerin vücutlarinda ve kuyruk bölgelerinde sürüngenlerden kalma bir özellik olarak hala pullar mevcuttur.

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerin kafatasinda iki oksipital kondil bulunur (sürüngenlerde bir tane) ve beyin kutusu daha büyüktür.

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde gögüs boslugu ile karin boslugunu birbirnden ayiran kasli bir diyafram vardir.

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde alt çene kemigi bir parça halindedir (sürüngenlerde çok sayida).

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde alt çene kemigi dogrudan kafatasi ile eklem yapmaktadir (sürüngenlerde quadratum ile eklem yapar).

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerin orta kulagida incus, malleus ve stapes olmak üzere üçlü bir kemik zinciri vardir (sürüngenlerde yalniz stapes karsiligi olan Columella iç kulakta bulunur, diger iki kemik çene ile birlesmistir).

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde belirli zamanlarda dökülen disler bulunur (sürüngenlerde disler belirli zamanlarda degistirilmez).

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde kalp dört odaciklidir ve yalniz sol aort kökü mevcuttur.

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memelilerde ses kutusu çok iyi gelismistir (sürüngenlerde körekmistir).

<peork>!--[if !supportLists]-->· <peork>!--[endif]-->Memeliler yavrularini salgiladiklari süt ile beslerler.

Vücutlarinda killarin bulunmasi, görme, isitme ve koku alma duyularinin çok gelismis olmasi, beyinlerindeki cerebrum ve cerebellum kisimlarinin gelismisligine bagli olarak tüm faaliyetleri iyi bir sekilde koordine edebilmesi, ögrenme ve ögrenilen seylerin hatirda tutulmasina yarayan bir bellek olusumu ise memelilerin kuslardan dah evrim geçirmis olduklarini kanitlayan özelliklerdir.

ÖRNEK TÜRLER:

Dasyurus maculatus (Keseli sansar), Macropus rufus (Kirmizi kanguru), Erinaceus europaeus (Kirpi), Sorex minutus (Cüce fare), Vampyrum spectrum (Yalanci vampir), Desmodus rotundus (Vampir yarasa), Priodontes giganteus (Dev armadillo), Oryctolagus cuniculus (Ada tavsani), Sciurus vulgaris (Kirmizi sincap), Rattus rattus (Ev siçani), Balaenoptera musculus (Mavi balina), Delphinapterus leucas (Beyaz balina), Delphinus delphis (Yunus), Meles meles (Porsuk), Mephitis mephitis (Kokarca), Ursus arctos (Boz ayi), Canis lupus (Kurt), Canis familiaris (Köpek), Canis vulpes (Kizil tilki), Felis silvestris (Yabani kedi), Felis leo (Aslan), Elephas maximus (Asya fili), Equus hemionus (Asya yaban esegi), Pongo pygmaeus (Orangutan), Gorilla gorilla (Goril), Pan paniscus (Cüce sempanze)

çαηαк · Ağu 15, 2007, 12:53 ÖÖ

Gemlik Forum - Gemlik'in Paylaşım ve Tartışma Platformu

MEMELILER

çαηαк

çαηαк