Gemlik Forum - Gemlik'in Paylaşım ve Tartışma Platformu

Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür.

Deneme yazarı görüşlerini aktarırken samimi bir dil kullanır. Kendi diliyle konuşuyormuş gibi bir hava içindedir.

Deneme her konuda yazılabilir. Ancak daha çok tercih edilen konu her devrin, her ulusun insanı ilgilendiren, kalıcı, evrensel konulardır. Ele alınan konu çoğu zaman derinleştirilerek anlatılır.

Denemenin özelliğini Nurullah Ataç'ın şu sözleriyle özetleyebiliriz:

"Deneme, ben'in ülkesidir. 'Ben' demekten çekinen, her görgüsüne, her görevine ister istemez bir parça kattığını kabul etmeyen kişi denemeciliğe özenmesin."

Serbest olarak seçilen herhangi bir konu ile ilgili duygu ve düşüncelerin dile getirildiği, orta uzunluktaki ciddi yazılara olan denemelerde, yazarı kesin sonuçlara varmak zorunda değildir. Hiçbir felsefenin tesiriyle hareket etmez. Bu özellikleriyle tenkitten ayrılır. Denemede yazar kendine ait olan, gönlünde yaşattığı duygu ve düşüncelerini dile getirir.

Denemeler makalelerde olduğu gibi bilgi vermek gayesini gütmezler. Daha ziyade okuyucunun doğruyu bulmasına yardım eder, insanı düşünmeye, yorum yapmaya sevkeder.

Deneme yazarı samimi bir üslupla kendine ait tercihleri, zevkleri, inançları, beğendikleri ile beğenmediklerini dile getirir, daima kendi kendisiyledir. İfade ettiği her şey şahsına aittir. İlim, sanat, felsefe ve benzeri konularda yazılabilen denemeler için kesin bir sınırlama getirmek mümkün değildir. Belki de edebiyatta sınırları en geniş olan bir yazı türüdür. Denemeler zengin bir kültür birikimi neticesinde ortaya çıkan olgun, ciddi bir edebi mahsûldür.