ZEYTİN ve ZEYTİNYAĞININ TARİHÇESİ

Başlatan ugur20, Tem 02, 2007, 02:10 ÖS

« önceki - sonraki »
Yazdır
Aşağı git Sayfa1
Kullanıcı Eylemleri

Uğur YUCA

Tem 02, 2007, 02:10 ÖS

Zeytin yetiştiriciliğinin doğuşu konusunda net bir bilgi
bulunmamakla birlikte, Akdeniz havzasındaki medeniyetlerin yakınında başlamış
olduğu söylenebilir. Zeytin yetiştiriciliği yaklaşık 6.000 yıl önce Anadolu'
da başlamıştır. Oleacea familyasının bir üyesi olan zeytinin (Olea
europaea  L.) anavatanı, Güneydoğu Anadolu Bölgesini de içine alan Yukarı
Mezopotamya ve Güney Ön Asya'dır. Anadolu' da özellikle Kilikya
ovasında (Adana civarı), zeytin yetiştiriciliği yapıldığı konusundaki veriler, Hitit
metinlerinde yer almaktadır. Zeytinin ilk kez kültüre alınışı ve ıslahı
Samiler tarafından gerçekleştirilmiştir. 

       
    Tarihi gelişimi içinde bir çok efsaneye konu olan zeytin, eski
uygarlıkların yazıtlarında ve kutsal kitaplarda da anılmıştır. Eski
Ahit' in bazı bölümlerinde zeytin ağaçlıklarından bahsedilmekte, zeytin
yağının sağlık açısından çok gerekli olduğu kabul edilmektedir. Kuran-ı
Kerim' in "El Müminin" suresinin 20. ayeti ile "Nur"
suresinin 35. ayetinde zeytinden bahsedilmektedir. 

     
      Zeytin; servet, şöhret ve barışın sembolüdür. Beyaz bir
güvercinin Nuh Peygamberin gemisine tufan sonrası canlılık belirtisi olarak,
ağzında zeytin dalı ile dönmesi nedeniyle tarih boyu barışın sembolü kabul
edilmiştir. Gerek dostane yarışmaların, gerekse kanlı savaşların galiplerine
zeytin çelenkleri verilirdi. Ünlü kişilerin başları zeytinyağı ile ovulurdu ve insanlar
servet ve refahın zeytinden geldiğine inanırlardı. Zeytinyağı aynı zamanda bir
merhem ve güzel kokulu yağ olarak da kabul edilirdi.   

   
        Zeytinin Atina' ya getirilmesi ve zeytinyağının
keşfedilmesi, Atina şehrinin baş tanrıçası olan Atena' ya atfedilmektedir.
Efsaneye göre deniz tanrısı Poseidon, Atina şehrini ele geçirmek için Atena ile
rekabet ediyordu ve her iki tanrı da Atina'ya verebilecekleri en güzel hediye için
mücadele etmekteydi. Bu amaçla Poseidon kutsal bir göl, Atena ise zeytin ağacı verdi.
Tanrılar konseyi tarafından verilen bir hükümle, kazanan Atena oldu. Çünkü
zeytin sadece yüzlerce yıl yaşamakla kalmayıp, yenilebilir bir meyve veriyordu ve
yiyeceklerde sos olarak kullanılabilen, yaraları ve hastalıkları iyileştirebilen ve
aydınlanmayı sağlayan zeytinyağının da kaynağıydı. 

/>            Zeytinyağı sporda da önemli bir role
sahipti. Atletler kaslarını esnek tutmak için düzenli olarak vücutlarına
zeytinyağı sürerlerdi. Olimpiyatlarda kazananlara zeytin çelengi takılır, ödül
olarak da bir yüzünde tanrıça Atena' nın, diğer yüzünde de
yarıştığı sporun resmi olan özel amforalarda bulunan zeytinyağı verilirdi. 


            Zenginlikleri zeytin yetiştiriciliği ve
zeytin yağına bağlı olan Girit krallıkları, tüm adaya dağılmış
ağaçlıkların ortalarına saraylar kurmuşlardı. Bu saraylarda bulunan fresklerde
zeytin ağaçları resmedilmiştir. Zeytinyağı Girit'in en önemli ihraç
ürünüydü. Yemeklik yağ ve lamba yağı olarak orta büyüklükte ve resimli
amforalarla nakledilirken, pahalı merhem ve güzel kokulu yağlar da çok süslü
yassı şişelerde nakledilmekteydi. Bu şişelerden bazıları Firavun III.
Ramses' in mezarında bulunan kiler odalarındaki bir freskte resimlenmiştir.
Firavun' un zeytinyağını ölümünden sonra da yanında istemesi, yağa
duyulan saygıyı göstermektedir. Mısır'da ölüm ayinlerinde hem
vücudun yağ ile ovulması hem de  zeytin çelenklerinden yapılmış kolyenin
takılması gerekmekteydi. 

           
Takdis edilmiş güzel kokulu merhemler ve yağlar Yunanistan' da, Yakın
Doğu'da, Musevi Filistin' de ve ilk Hristiyan döneminde Anadolu'da
çok önemli yer tutmaktadır. Krallar, rahipler, hastalar, evlenecek çiftler, yeni doğanlar
ve ölüler yağlarda takdis edilirdi. Hristiyanlıkta bu konuyla ilgili en önemli örnek Hz.
İsa'nın yağlanmasıdır. "İsa" ve "Mesih"
kelimeleri "yağlanmış olan" demektir. Ülkemizin güney sahilinde,
geçmişi erken Hristiyanlığa dayanan bir dini törene göre; ölen azizler, içi güzel
kokulu yağlarla dolu taş lahitlere gömülürdü. Bu yağların tedavi edici olduğu
düşünülürdü ve bu nedenle, süslü lahitlerde aralıklar bırakılırdı, bu
aralıklardan yağlar akıtılır, gerektikçe de yeniden doldurulurdu. Antalya
Demre' de Aziz Nikolas (Noel Baba) da böyle bir lahite gömülmüştür. 


            Yunan ve Roma dönemlerinden
günümüze çok sayıda yağ lambaları kalmıştır. Akdeniz bölgesinin
tamamında ve 5.000 yıldan uzun bir süre boyunca, bugünün elektrikli lambaları
yerine, evleri, sarayları, tapınakları ve kliseleri aydınlatmak için yağ lambaları
kullanılmıştır. Musevilere göre Tanrı, Musa'dan tapınak için, içinde
sadece en saf zeytinyağının kullanılacağı bir lamba bulmasını
istemiştir.   

            Birçok sanatsal
obje zeytin ağacından yapılmaktaydı. Zeytin ağaçları resim sanatında da
önemli bir yer tutmaktadır. Zeytin hasadı, zeytinin preslenmesi ve zeytin ticaretini
gösteren olaylar elle boyanmış kaplarda resmedilirdi.   

   
        Tarımla ilgili çalışmaların yazıya dökülmesi
Romalılar dönemine rastlar. Bununla birlikte arkeoloji sayesinde bu tekniklerin
Romalılardan önceki dönemlerde de bilindiği anlaşılmaktadır. Çok eski
çağlardan bu yana Akdeniz kıyılarında yaşayan halkların zeytin meyvesi ve
yağına ek olarak zeytin ağacından sağlanabilecek tüm olanakları kullandığı
bilinmektedir.  Örneğin zeytin ağacının dalları ve yaprakları sığırlara
yem olarak verilmekte ve sepet yapımında kullanılmaktaydı. Pirina ise yakıt olarak
veya bitkisel yağ ile karıştırılarak gübre amaçlı kullanılmaktaydı. Zeytin
ağacının odunu da sert ve dayanıklı olduğu için yararlıydı.   

/>            Zeytinyağının üretim ve
pazarlanmasının ilk olarak Suriye ve Filistin bölgesinde başlandığı
düşünülmektedir. İsrail'deki kazılarda çok sayıda zeytinyağı presi
bulunmuştur. Zeytinyağı kullanımının Batı Akdeniz'deki yayılması,
yağı M.Ö. 1.000 yılın başında Kuzey Afrika ve Güney İspanya' ya
götüren Fenikeliler ve İtalya'ya götüren Yunanlılar sayesinde olmuştur.
/>
            İspanya, İtalya ve
Yunanistan'ın zeytin yetiştiricileri olarak hakim konuma gelmeleri ise orta çağa
rastlamaktadır. Bugün dünya zeytin varlığının % 96' sı Akdeniz
havzasındadır. Bir Akdeniz ülkesi olan yurdumuz zeytinin yetişmesi için gereken iklim
koşullarının limitleri içinde yer almaktadır. 2002 yılı istatistiklerine göre 99
milyon ağaç varlığı ile ülkemiz dünyada 4. sırada yer almaktadır. 
/>
            Ülkemiz de Sofralık Zeytin denince
akla ilk Gemlik, Gemlik denilince akla ilk  Zeytin gelir. Hatta sofralık  kabiliyeti
çok yüksek olan siyah renkli orta irilikteki zeytin cinsinin adı da Gemlik  Tipi
Sofralık Zeytini'dir. Gemlik arazisinin % 60 ının engebeli, geri kalan
kısmının deniz kenarı yerleşim yeri, verimsiz arazi ve düzlüklerin teşkil etmesi
ve ikliminin Marmara tipi Akdeniz iklimi olup zeytin yetiştirmeye son derece elverişli
oluşu  Gemlik çevresinin ve dağlarının tamamına yakınının zeytin
ağaçlarıyla dolmasını sağlamıştır.


ZEYTİN
VE SAĞLIK

             Zeytin, besin
değeri çok yüksek bir yiyecektir. Aslında bir meyvadır ve cinsine göre şekli,
rengi  değişir. Koyu kahverengi, siyah, kül rengi, koyu yeşil ya da koyu mor
olabilir. Aynı zamanda yumurta şeklinde ya da yuvarlak da olabilir.

 
          Zeytin ağacı sadece hafif eşya yapımında
kullanılır. Bir sene ürün veren dal ikinci sene tekrar ürün vermez yani iki sene
üst üste ürün vermediğini söyleyebiliriz. Unutulmaması gereken en önemli
özelliklerden biri, zeytinin çekirdeği ne kadar küçük olursa cinsinin o kadar kaliteli ve
üstün olduğudur.
100 gram zeytin 170 kcal kazandırır bizlere. Ayrıca zeytinin
bir adedi 0,76 protein,   yağ, % 8.5  karbonhidrat içerir

/>Türleri
           Yeşil
Zeytin:   Sonbahar aylarında yeşil taneler renk atmaya başladığında
toplanırlar. Temizlenip boylarına göre ayrıldıktan sonra büyük havuzlarda
acılığı gitsin diye sudkostik eriyiği ile yıkanır. Ardından havuzdaki zeytinler
temiz su ile 3-4 defa yıkanır ve fıçılara doldurularak üzerlerine dökülen tuzlu
salamura suyu ile 2-2,5 ay bekletilirler

         
Siyah Zeytin:   Dünyada en çok Türkiye ve
Yunanistan'dan çıkar. İki türlü hazırlanır. Suda salamura ve kuru
salamura. Zeytinler kalın tuz ile birlikte bir fıçıya dizilir ve üzerlerine su koyularak
kapağı kapatılır. 30 gün kadar bekletilir. Bu Suda Salamuradır. Kuru Salamura
ise, zeytinlerin kalın tuzla beraber küfelere dizilerek 15 gün bekletilmesi ile yapılır


Püf Nokta
          *
Zeytinlerin fazla tuzunu almak istiyorsanız, zeytinlerin bulunduğu  kaba ılık su
doldurun. İçine bir adet soyulmuş patates koyun 3 saat kadar bekletin, fazla tüm tuzlar
patatese geçecektir.
* Doktor tavsiyesi ile tuzsuz zeytin yemesi gerekenler eğer tuzsuz
zeytin bulamıyorlarsa yapmaları gereken, zeytinleri çizip 1-2 saat kaynatmaktır. Bir
sefer de tüm tuzdan arınmayabilir o zaman kaynatma işlemini tekrarlamak gerekir.
/>
Sağlık
          Zeytinden
elde edilen zeytinyağının içeriğinde olein, E vitamini, hidrokarbonlar, linolik, palmitrik
ve steraik asitler bulunmaktadır.  Zeytin bol kalori içermesinin yanında tüm bu
faydaları sadece yağında değil kendi bünyesinde de bulundurmaktadır. Ev
ilaçlarında zeytin tanesi, kabukları, yaprakları ve yağı kullanılır. Zeytin
taneleri oldukça besleyicidir. Yaprak ve kabukları şekeri ve yüksek tansiyonu
düşürür, bağırsaktaki solucanları düşürür. Yağı ise sarılıkta
çok faydalıdır, karaciğeri çalıştırır, safrayı arttırır, karaciğer
ağrılarını keser. Unutulmamalıdır ki yağlar mide de değil bağırsaklarda
sindirilmektedir

Ayrıca zeytinyağı kolesterolün damar
tıkanıklığına yol açan LDL bileşenini azaltırken iyi kolesterol dediğimiz
HDL'yi ise hiç etkilemez. İçinde € oranında bulunan oleik asit, meme
veren kadınlarda bebeğin sinir dokularının gelişiminin sağlanması
açısından çok faydalıdır. Kızartmalarda kullanılabilecek en sağlıklı
yağdır zeytinyağı.Zeytin gastrid ve ülserlere karşı koruyucu bir rol oynar ayrıca
kabızlığa iyi gelir. Zeytin ve zeytinyağının içerdiği E vitamini dokuların
yaşlanmasını önler ve yaşlanmanın beyin fonksiyonları üzerindeki kötü
etkilerini azaltır

Uğur YUCA

Tem 02, 2007, 02:10 ÖS

sacrife

#1
Tem 16, 2007, 06:31 ÖS
yararları
çok fazla zeytinin.ben yeşil zeytin hastasıyım

DJ_KUBİLAY

#2
Ksm 17, 2007, 08:11 ÖS
ben pek sevmem zeytiniii:

melanqoli

#3
Ekm 07, 2008, 09:49 ÖS
-S-€-ß-€-ß-!-M


===>Oyun Bittiğinde Şahta Piyonda Aynı Kutuya Konur...<====

Herbiseyim

#4
Ksm 15, 2008, 09:17 ÖS
vayy be 6,000 yıl once baslamıs yaaa  :o :o :o :o


ugur cok sagol paylastıgın ıcın cok sasırdım 6,000 yıl once baslamasına

Herbiseyim

#4
Ksm 15, 2008, 09:17 ÖS
Yazdır
Yukarı git Sayfa1
Kullanıcı Eylemleri