Gemlik Forum - Gemlik'in Paylaşım ve Tartışma Platformu

KALSİYUM 1-TORAKTA KALSİYUM 1-1-Kalsiyum içeren mineraller ve ayrışmalar: Yer kabuğunun ortalama Ca konsantrasyonu yaklaşık %3.64' tür.Topraklarda Ca oluşumunda çeşitli primer mineraller etkilidir. Toprakların Ca kapsamları geniş ölçüde toprak tiplerine ve yıkanma derecesine bağlıdır.Yaşlı topraklarda, yüksek ayrışma ve yıkanma koşullarında, genellikle Ca düşüktür. Buna tipik olarak iki örnek verilebilir. Bunlar; ılıman bölgelerin podzol toprakları ve yağışlı tropik bölgelerin laterit topraklarıdır. Kalsiyum içeren mineraller toprak oluşumunda önemli rol oynarlar. Kalsiyum içeren minerallerin ayrışmaları büyük ölçüde toprakta H⁺ iyonlarının bulunuşuna bağlıdır. Kalsiyum yıkanma oranı, yıllık yağış ve toprakta Ca içeren minerallerin miktarları artar. Karbonatların ayrışması büyük çoğunlukla toprakta CO₂ oluşumuna bağlıdır. Kalsiyumun yıkanması olayında önemli olan topraktaki Ca(HCO₃)₂' ın yapısındaki serbest Ca CO₃'tir. Son yıllarda asit yağmurları yüzünden global olarak toprak asitliği artmıştır. Fosil yakıtların kullanılmasıyla asitlerin atmosferden tekrar geri dönerek yer yüzüne yağışlarla ulaşması başta gelmektedir. Nemli iklim koşulları altında toprak oluşumu sürecinde nitrat bikarbonat gibi Ca'un yıkanması da toprak asitliğine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. Bu olumsuz prosesler günümüzde de dünyanın büyük bir kısmında verimli toprakların zamanla verimsiz hale dönüşmesine neden olmaktadır. Toprakların bozulmasını önlemek amacıyla topraklara alkalin özellikteki maddeler uygulanabilmektedir. Kireç taşı uygulaması son yüzyılda çoğu tarım topraklarında verimliliğin sürdürülmesinde önemli ve bilinen bir materyaldir. Alkalin materyallerin toprağa uygulanmasında temel neden toprak pH' sının optimum düzeyde tutulmasıdır. Bu amaç için en önemli materyal kireç taşıdır. 1-2-Kalsiyum adsorpsiyonu ve toprak çözeltisi : Kalsiyumun toprak çözeltisindeki miktarına Ca içeren minerallerin yanında organik ve inorganik toprak kolloitlerince adsorbe edilmiş Ca miktarları da etkiler. Kalsiyum toprak kolloidlerinin bağlanmasını sağlayarak toprak partiküllerinin stabilitesi ve toprak strüktürünün iyileşmesini teşvik eder. Kalsiyumun organik kolloidleri ve özellikle de humik asitlere adsorpsiyonu daha belirgindir. Toprak kolloidleri ne adsobe edilmiş Ca, toprak çözeltisindeki Ca dengeleme eğilimi gösterir. Çoğunlukla bahçe tarımında kullanılan asit peat topraklarda, doğal Ca konsantrasyonları bitkilerin gereksinmelerinden düşük olabileceğinden Ca noksanlığı görülebilir. Böyle yerlere Ca içeren gübrelerin uygulanması önerilmektedir. 1-3- Kalsiyumun ekolojik davranışları: Toprakların kireç kapsamları ve pH'larının büyük farklılıklar göstermesi bitki türlerinin de gelişmeleri süresince bu koşullara adapte olmasını sağlamıştır. Bu nedenle kirece tolerans bakımından bitki türleri ve hatta bir türün değişik çeşitleri arasında önemli farlılıklar olabilmektedir. Bu bakımda kireç seven ( kalsikol) ve kireç sevmeyen (kalsifuj) olarak iki gruba bölmek mümkündür. 1-4-Kalsiyum adsorpsiyonu ve toprak çözeltisi Kalsiyumun toprak çözeltisindeki miktarını Ca içeren minerallerin yanında organik ve inorganik toprak kolloidlerince adsorbe edilmiş Ca miktarları da etkiler. Toprak strüktürü için değişebilir Ca önem taşımaktadır. Kalsiyum toprak kolloidlerinin bağlanmasını sağlayarak toprak partiküllerinin stabilitesi ve toprak strüktürünün iyileşmesini teşyik eder. 2:1 tipi kil minerallerinin fazla olduğu topraklarda iyi bir toprak strüktürünün devamı için toprakların değişim kapasitelerinin yaklaşık % 80 i Ca2 ile doygun olmalıdır. İnorganik toprak kolloidlerinin adsorpsiyon yüzeyleri Ca için çok seçici değildir. Kalsiyumun organik kolioidlere ve özellikle de humik asitlere adsorpsiyonu daha belirgindir Nitekim çernozyem ve kalkerli peat topraklarda, her iki toprakta CaCO3 içermektedir,