Zeytinin tarihcesi

Uğur YUCA · Eyl 30, 2007, 04:51 ÖS

İlk olarak Yunanistan'ın Santorini adası'nda ortaya çıktığı düşünülen zeytinin dünyada yaklaşık 800.000 adet ağacı olduğu sanılmaktadır. Zeytin Ağacı kuzeyde, Anadolu üzerinden Yunanistan, İtalya ve İspanya'ya; güneyde, Mısır üzerinden Kuzey Afrika'ya yayılmıştır. 16. yüzyılda Kuzey Amerika ve Latin Amerika ile birlikte Çin'e ve Japonya'ya ulaşmıştır.

Zeytin ziraatinin 6.000 yıldan beri yapıldığı bilinmektedir. Bununla birlikte yapılan arkeolojik çalışmalarda, Ege Denizi'ndeki Santorini adasında 39.000 yıllık zeytin ağacı fosillerine rastlanmıştır. Yine yapılan bir arkeolojik çalışma, İzmir'in Urla ilçesi yakınlarında bulunan antik Klazomenai şehrinin, zamanının önemli bir zeytin ve zeytinyağı üretim merkezi olduğunu göstermiştir.

Zeytin ağacı, iklim ve kültür özelliklerine dayanarak bir sene çok, bir sene az ürün verir. Ürünün bol olduğu yıllarda 1,3 milyon tonluk miktar ile dünya zeytin üretiminin % 10'u ülkemizde gerçekleştirilir. Zeytin meyvesi sofralık ve yağlık olmak üzere iki şekilde değerlendirilir. Ülkemizde üretilen zeytinin % 70'i yağlık, % 30'u sofralık olarak kullanılmaktadır. 

Medeni dünyanın ilgisini çok az şey zeytin ve zeytinyağı kadar çekebilmiştir. Geçmişi günümüzden 40 bin yıl öncesine dayanan zeytin, birçok efsanenin de kaynağı olmuştur. Tarih boyunca ticareti yapılan zeytin ve zeytinyağı bu yolla Akdeniz ülkeleri başta olmak üzere pekçok ülkeye yayılmıştır. Zeytin ağacının yaprakları zafer, akıl, ve barış simgesidir.

Nuh' un gemisine bir zeytin dalı ile geri dönen güvercin, büyük sel felaketi sona erdiğine dair bir işaret sayılmıştır.

Bir çok dinde vaftiz törenlerinden yağ lambalarına, geleneksel ve kutsal mekanlara kadar Akdeniz'de görkemli dinsel ayinlerde önemli bir yer tutmuştur.

Bunun yanı sıra tarihi kaynaklara bakıldığında zeytinin günümüze kadar gelen önemi ortaya çıkar. Zira Kurtuluş Savaşımızın mübadele döneminde göç eden Türk ve Rumların yanlarında sepet sepet zeytin taşıdıkları ve yolculukları ile yolculuk sonrasında yaşadıkları zor dönemde yine zeytinle karınlarını doyurdukları tanıkların anlattıklarında yer alır.

Kur'an-ı Kerim'de de zeytinden söz ediliyor. Kur'anda bu zeytin ağacının Sina dağı'ndan geldiği, meyvelerinden yağ elde edildiği ve bu yağın yemeklere lezzet vermek için kullanıldığı yazılıdır.

Tarihçe -2-

Zeytin ağacı, tarihin her aşamasında Akdeniz'de kurulan bütün uygarlıkların vazgeçilmez bir parçasını oluşturmuştur. Zeytin'in anavatanı Güneydoğu Anadolu'dur ancak zaman içinde önce Akdeniz kıyıları ve daha sonra Asya ve Amerika ile dünyaya yayılmıştır.
         Zeytin dünya insanı için sadece önemli bir gıda maddesi değil, aynı zamanda sağlık ve güzellik iksiri ve ışık kaynağı olarak da kullanılmıştır. Aynı zamanda Akdeniz uygarlıklarında ticaretin temeli olmuştur.
        Zeytinden yağ elde edilir ve bu iş için dünya üzerinde kullanılan ilk yöntemin zeytinlerin önce ayakla ezilmesi ardından sıcak su ile yağının alınması şeklinde olduğu günümüze kadar gelen bilgiler arasındadır.  Daha sonra ise insanlık zeytini iki taş arasında ezmeye dayanan yöntemi keşfetmişlerdir. Bu yöntem az da olsa günümüzde hala kullanılmaktadır. Ancak bu iş için artık hidrolik presler kullanılmakta ve çalışmaları da elektrik yada dizel ile olmaktadır. Artık en modern sisteme yani kontinü tesislere geçilmiştir.
Zeytin ağacının dünya üzerinde yetişen ve yetişmekte olan bütün ağaçların ilki olduğu söylenmektedir. Bu durumda zeytin yetiştiriciliğinin tarihi de ilk insanlara dayanmaktadır. Zeytin kutsal kitaplarda ve kuruluş efsanelerin de de yazılmıştır

ZEYTİN AĞAÇININ TARİHÇESİ

Bu bitkinin Suriye'den Türkiye ve Mısır yayılışı Sami ırkının etkisi ile olmuştur.Daha sonraki yıllar içinde(M.Ö. 2000-1000yılları arasında)Mısırlıların zeytin ve zentinyağı ticareti yaptıkları yanında ölülerinnin mezarlarını bu bitkinin dalları ve meyveleri ile süsledikleri gerçeği,çeşitli arkeolojik çalışmalar sonucunda ortaya konulmuştur.Ayrıca,zeytinin tüm Akdeniz'in güney sahillerine(Tunus,Cezayir,Fas) ve İspanya'nın Akdeniz sahillerine yayılması,Mısırlılar tarafından gerçekleştirilmiştir.Aslında bu yayılım arasına Girit Adası'nı da koymak gerekir.Çünkü,zeytinin erken Grek ve Roma dönemine geçişi M.Ö.900'lere bu adadan kaynaklanmıştır.Her ne kadar Heredot M.Ö.5000 yıllarında Atina ve çevresinin zeytin ormanları ile dolu olduğunu yazmış ise de,bu alanlardan gerektiği gibi yararlandığı konusunda yeterli bilgiler yoktur.Zeytin meyvelerinden yüksek oranda yağ elde etmenin mucidi ise Romalılar olmuştur.Pres metodlarını ilk olarak onlar keşfetmiş ve geliştirmişlerdir.Roma İmparatorluğunun çöküşünün hemen öncesinde zeytin üretimi;Orta Doğu,Kuzey Afrika ve Akdeniz kuşağındaki tüm ülkelerin ortak ürünü olmuştur.Bu ülkelerden,dünyanın diğer ülkelerine yayılımı ise 1560 yılından itibaren,daha çok göçler,koloni ve misyon faaliyetleri ile gerçekleşmiş ve özellikle Amerika Kıtası'nın uygun iklim şartlarına taşınmıştır.

Uğur YUCA · Eyl 30, 2007, 04:51 ÖS

ToRuNcA · Ekm 02, 2007, 12:17 ÖS

emeğine sağlık paylaşım için teşekkürler yediğimiz zeytinin tarihçesini bilmekte güzel bişey

:P

DJ_KUBİLAY · Ksm 17, 2007, 08:14 ÖS

resim güzelmiş ama

BuLuTHarryPotter · Ara 05, 2007, 07:54 ÖS

YAW COK SEVERİM ZEYTİNİ

Uğur YUCA · Mar 24, 2009, 10:35 ÖÖ

Zeytin tarihçesi güncellendi...

Uğur YUCA · Mar 24, 2009, 10:35 ÖÖ